17.05.09
Τον τελευταίο καιρό οι όροι δείχνουν να αντιστρέφονται. Και οι έννοιες χάνουν το νόημά τους. Όπως για παράδειγμα η αντιδιαδήλωση. Και η διαδήλωση…

Η αντιδιαδήλωση (/αντισυγκέντρωση) είναι μια συγκέντρωση που πραγματοποιείται πάντα σε σχέση με μια άλλη και ενάντια σε αυτήν, με σκοπό τόσο τη διαμαρτυρία εναντίον της όσο και την, ενδεχομένως, παρεμπόδισή της. Συχνά η αντιδιαδήλωση έχει χρησιμοποιηθεί και ως μέσο εκφοβισμού, τρομοκράτησης και, συνακόλουθα, φίμωσης των συγκεντρωμένων/διαδηλωτών.

Αν όμως η αντιδιαδήλωση εναντιώνεται στη διαδήλωση/συγκέντρωση, τι είναι η τελευταία; Η διαδήλωση είναι η ρητώς και δημόσια εκπεφρασμένη άποψη ή/και αντίρρηση μιας μερίδας πολιτών για ένα συγκεκριμένο ζήτημα και, όταν έχει τη μορφή συγκέντρωσης, αποσκοπεί και στην ενημέρωση, ανταλλαγή απόψεων και συσπείρωση. Όπως καταλαβαίνει κανείς, η δυνατότητα των ατόμων να πράττουν τα παραπάνω αποτελεί μια βασική δημοκρατική κατάκτηση, και συνεχές διακύβευμα, που είναι άλλωστε κατοχυρωμένη στο ίδιο το Σύνταγμα: δικαίωμα στη συνάθροιση, ελευθερία της γνώμης, κλπ. Μάλιστα, η προάσπιση του δικαιώματος της διαφωνίας (όποια κι αν είναι αυτή) δεν είναι μόνο δημοκρατική κατάκτηση αλλά και, κατ’ ουσίαν, δείκτης πολιτισμού των ατόμων και της κοινωνίας γενικότερα. Υπερασπίζομαι το δικαίωμά σου να λες την άποψή σου, ακόμη και αν διαφωνώ με αυτήν, είναι η βάση ενός ελεύθερου πολιτισμού. Ή μήπως φαντάζεται κανείς ότι αυτές οι έννοιες/κατακτήσεις έχουν κανένα νόημα ή αξία όταν αναφέρονται στους… ομοϊδεάτες μας;

Αν και συνήθως οι αντισυγκεντώσεις έχουν χρησιμοποιηθεί ως μέσο εκφοβισμού από παρακρατικές ομάδες και, φυσικά, με την κάλυψη των κρατικών φορέων καταστολής (βλ. υπόθεση Λαμπράκη), τον τελευταίο καιρό τείνουν να γίνουν πρακτική από ομάδες αριστεριστών και μέσο έκφρασης μιας γενικότερης θέσης τους (σαν να έκαναν διαδήλωση δηλαδή). «Μα αυτοί δεν σέβονται τη δημοκρατία, θέλουν να την καταλύσουν», «Καταφέρονται ενάντια στους μετανάστες», «Είναι τραμπούκοι, τρομοκρατούν», απαντούν αναφερόμενοι σε αυτούς ενάντια στους οποίους συγκεντρώνονται. Και συχνά είναι έτσι. Αν, όμως, το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση εξαρτάται από το περιεχόμενο αυτής, τότε ποιος είναι αυτός που θα κρίνει το περιεχόμενο; Σε ποιον ανώτατο κριτή θα δώσουμε την υπέρτατη εξουσία να αποφασίζει ποια άποψη είναι άξια δημοσιοποίησης και ποια όχι; Δεν είναι μια ελευθεριακή και δημοκρατική κατάκτηση το να μπορεί ο κάθε πολίτης, μόνος του, χωρίς πάτρονες, να κρίνει τις απόψεις που ελεύθερα διαχέονται σε μια κοινωνία; Μήπως ακριβώς γι’ αυτό το πατρονάρισμα των πολιτών, που καταλήγει στη στυγνή προπαγάνδα, δεν έχουν γίνει τα ΜΜΕ αντικείμενο έντονων επικρίσεων, για παράδειγμα; Μήπως ακριβώς αυτό δεν επιθυμούν και αυτοί στους οποίους εναντιώνονται;

Αν η δημοκρατία και η ελευθερία (της γνώμης, του συναθροίζεσθαι, κλπ) τεθούν υπό προϋποθέσεις, και μάλιστα στο όνομα της ελευθερίας και της δημοκρατίας, τότε θα έχουμε χρησιμοποιήσει τις ίδιες αυτές έννοιες για να τις καταλύσουμε. Τότε οι ίδιοι γινόμαστε αντιδημοκράτες, οι ίδιοι κάνουμε αυτά που καταδικάζουμε. Αν, από την άλλη, δεν σας αρέσει η ελευθερία της γνώμης όποια κι αν είναι αυτή, μπορείτε απλά να το πείτε καθαρά: όχι, δεν θέλω ελευθερία (για όλους), όχι δεν θέλω δημοκρατία (για όλους). Θέλω ένα ελεγχόμενο πολιτικό σύστημα, όπου την εξουσία θα την έχω εγώ. Δεν με ενοχλεί ο Χαλίφης, παρά με ενοχλεί που εγώ παραμένω ο… Ίσνογκουντ.

Εν τέλει, αυτή είναι η αδυναμία της δημοκρατίας: ευνοεί τη δημοσιοποίηση απόψεων, ακόμη και αυτών που την αντιστρατεύονται. Αυτή είναι όμως και η σημαντική της ποιότητα: ευνοεί τη δημοσιοποίηση όλων των απόψεων, ακόμη και αυτών που την αντιστρατεύονται!

Αποφασίστε τι θέλετε. Και υποστηρίξτε το με συνέπεια. Για όλους.

ΥΓ: Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, και επειδή η οργανωμένη προσπάθεια φίμωσης διαστρεβλώνει τις έννοιες κατά το δοκούν, θα πρέπει να αποσαφηνίσω ότι η αναφορά μου στις αντιδιαδηλώσεις δεν έχει καμία κοινή σημασιολογική αναφορά με τη χρησιμοποίηση του όρου «αντιδιαδήλωση» από τον δήμαρχο Αθήνας, κ. Νικήτα Κακλαμάνη. Ο κ. Κακλαμάνης χαρακτήρισε «αντιδιαδηλώσεις» τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας εναντίον του, παρόλο που ο ίδιος είναι ένας θεσμικός φορέας άσκησης πολιτικής, παρόμοιες, όπως είπε, με τις αντιδιαδηλώσεις που οδήγησαν στη δολοφονία Λαμπράκη! Καλό! Και οι Αμερικάνοι εισέβαλαν στο Ιράκ για να αποκαταστήσουν τη δημοκρατία…