21.07.09
Τι πρέπει να κάνει κανείς όταν αντιμετωπίζει ένα πολιτικό και κοινωνικό σύστημα στηριγμένο στην υποκρισία και την ανομία; Μια λύση…

Αντιδράτε Πολύ. Και Πολλοί!

Ένα φαύλο πολιτικό σύστημα, όπως είναι της χώρας μας για παράδειγμα, με όλους τους δείκτες παθογένειας να το απομακρύνουν χαρακτηριστικά από κάθε στοιχείο δημοκρατικού χαρακτήρα, χρησιμοποιεί ποικίλες μεθοδεύσεις και καταπατήσεις: παραβιάσεις του Συντάγματος, παραπληροφόρηση, απολύσεις, τρομοκρατία, δικαστικές διώξεις, καταστολή. Κι επειδή αυτά έχουν γίνει, προσφάτως, κοινός τόπος(!), το ενδιαφέρον στοιχείο έγκειται στο ότι, παρόλο που πολλές από αυτές τις μεθοδεύσεις γίνονται συχνά αντιληπτές από τους (ενεργούς τουλάχιστον) πολίτες, η ύπαρξή τους ριζώνει και επεκτείνεται. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;

Αυτό συμβαίνει επειδή η βασική αιτία παθογένειας παραμένει στους ίδιους τους πολίτες: η σιωπή! Η στηριγμένη στη σιωπή υποκρισία ριζώνει κι αυτή για τα καλά, υπο-στηρίζοντας οποιαδήποτε άλλη μεθόδευση. Ο υπο-στηρικτικός του συστήματος χαρακτήρας της αποδεικνύεται άλλωστε κι από την αντίδραση της εξουσίας απέναντι σε όσους δεν σιωπούν: απειλές, απολύσεις, δικαστικές διώξεις, δολοφονίες…

Τα πρόσφατα παραδείγματα είναι πολλά. Η απόπειρα δολοφονίας της Κωνσταντίνας Κούνεβα επειδή αντέδρασε στην εκμετάλλευση και προσπάθησε να συμπαρασύρει τις συναδέλφισές της. Ο ανεξιχνίαστος(!) θάνατος της κρατούμενης Κατερίνας Γκουλιώνη που αρνήθηκε τον εξευτελισμό της και κατήγγειλε ενεργά τις συνθήκες κράτησης. Η δικαστική δίωξη του Παναγιώτη Βήχου για διακίνηση πορνογραφικού υλικού∙ ο κ. Βλάχος, πέρα από τη δημιουργία του Πολιτικού Καφενείου, είχε πρόσφατα καταγγείλει οργανωμένο κύκλωμα σωματεμπορίας στις Κυκλάδες. Ο εμπρησμός της κατοικίας του οικολόγου Στέφανου Κόλλια, μέλους της «Κίνησης για τη προάσπιση του περιβάλλοντος στην Γκιώνα», η οποία είχε αντιταχτεί ενεργά στην ανεξέλεγκτη λειτουργία λατομείων στην περιοχή. Η απόλυση των Κούλογλου και Μπαξεβάνη. Και ο, για πρώτη φορά, ξυλοδαρμός δύο πολιτών στο αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο στη Ναυαρίνου, χωρίς να ακολουθήσει καμία σύλληψη! Και άλλα πολλά...

Μα τότε, θα αναρωτηθεί κανείς, τι πρέπει να κάνουμε; Αν η σιωπή μας συνιστά συνενοχή, και η όποια αντίδρασή μας υφίσταται διώξεις, πώς μπορούμε να σπάσουμε τη σιωπή; Πώς να αντιδράσουμε; Η απάντηση στο ερώτημα είναι πολυσύνθετη αλλά απλή.

Αντιδράμε πολύ. «Όσο πιο πολύ εκτίθεσαι τόσο λιγότερο μπορεί να σε “πειράξει” το “σύστημα”», μου είπε χαμογελαστά φίλη πανεπιστημιακός που έχει ήδη σπάσει τη σιωπή της ενάντια σε συγκεκριμένα συμφέροντα. Διότι τότε, με την όχληση εναντίον σου, αναμοχλεύεται αναγκαστικά και η αιτία, ταυτοποιείται ο δράστης. Όπως στην περίπτωση της Κούνεβα. Ή, ενδυναμώνεται η φωνή σου. Όπως στην περίπτωση του Κούλογλου – μια περίπτωση που μας υπενθύμισε με χαρακτηριστικό τρόπο ότι, όταν το πολιτικό σύστημα «χάνει την ψυχραιμία του» και γίνεται προδήλως αντιδημοκρατικό και αυθαίρετο, ενδυναμώνει άθελά του τις φωνές και το πείσμα των πολιτών.

Αντιδράμε πολλοί. Όσοι περισσότεροι αντιδρούμε, τόσο λιγότερο ελεγχόμενος καθίσταται ο καθένας από εμάς, αφού ανοίγει το μέτωπο της αντίδρασης και κατακερματίζεται και η προσοχή της ίδιας της πολιτικής εξουσίας. Επίσης, όσο περισσότεροι είμαστε, τόσο ισχυροποιείται η αντίδραση και ενδυναμώνεται μέσω της αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη είναι άλλωστε το μόνο αποτελεσματικό όπλο που διαθέτουν οι πολίτες ενάντια σε ένα ανεπιθύμητο «σύστημα» [1].

Έτσι, λοιπόν, φαίνεται πως η μόνη αποτελεσματική λύση είναι το σπάσιμο της σιωπής και η πολιτική αντίδραση, όσο πιο πολύ μπορούμε και όσο πιο πολλοί γίνεται. Επειδή όμως όλες οι απαντήσεις είναι πολυσύνθετες, ας μην ξεχνάμε ότι η όποια δράση αναλάβουμε ως πολίτες δεν γίνεται παρά να έχει προσωπικό κόστος. Αν κανείς φαντάζεται ότι θα κατέβει σε μια πορεία, για παράδειγμα, και μετά θα γυρίσει σπίτι του και όλα καλά, πλανάται… Η προσωπική μας καθημερινότητα και στάση ζωής είναι αυτή που θα καθορίσει την μεταβολή ή μη του συστήματος στο οποίο συμμετέχουμε. Σε αυτό το θέμα άλλωστε έχω ήδη αναφερθεί στο πρώτο άρθρο ΠΕΡΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ: πώς γίνεται η επανάσταση;