Σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία, η δικαστική εξουσία είναι αυτή που ελέγχει την εκτελεστική. Θα μπορούσε άραγε να προσφύγει κανείς στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο για να προσβάλει το κύρος των εκλογών προς διαφύλαξη της συνταγματικής νομιμότητας; Θεωρητικώς ναι, αλλά με βέβαιο αρνητικό αποτέλεσμα: σσε μια τέτοια περίπτωση θα έπρεπε το δικαστήριο να ασκήσει πολιτική με μια τέτοια παρέμβαση, κάτι που προφανώς δεν είναι αρμοδιότητά του. Πρακτικώς, σχετικές προσφυγές που έγιναν από πολίτες το 2007 κρίθηκαν από το ΑΕΔ ως αβάσιμες. Η απόφασή του αναφέρει: «το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία να ακυρώσει το προεδρικό διάταγμα για διάλυση της Βουλής και προκήρυξη εκλογών, αλλά μπορεί, κατά την άσκηση της δικαιοδοσίας του προς αξιολόγηση των ενστάσεων κατά του κύρους των εκλογών, να ελέγξει παρεμπιπτόντως το προαναφερόμενο προεδρικό διάταγμα, μόνο ως προς τα στοιχεία της εξωτερικής νομιμότητάς του, στα οποία δεν εμπίπτει η αναγραφή σ’ αυτό του λόγου διάλυσης της Βουλής (Α.Ε.Δ. 30/2004, 47/2000)» (απόφαση 9/2008, §8). Ως στοιχεία εξωτερικής νομιμότητας θεωρούνται: η έκδοση προεδρικού διατάγματος «με πρόταση της Κυβέρνησης της Χώρας που έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής, φέρει τις υπογραφές των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου και στο κείμενό του αναφέρεται ότι διαλύεται η Βουλή … για την ανανέωση της λαϊκής εντολής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το εξαιρετικής σημασίας εθνικό θέμα που αναφέρεται». Συνεπώς, καταλήγει, «απαραδέκτως αμφισβητείται η συνδρομή της προϋπόθεσης της ύπαρξης ή μη του εξαιρετικής σημασίας εθνικού θέματος, η αναφορά του οποίου στο κείμενο του επίμαχου διατάγματος δεν ήταν αναγκαία για το κύρος του, αφού δεν εμπίπτει στα εξωτερικά στοιχεία νομιμότητάς του η αναγραφή σ’ αυτό του λόγου διάλυσης της Βουλής (Α.Ε.Δ. 30/2004, 47/2000)» (απόφαση 9/2008, §9).

Είναι λοιπόν πολιτικό το ζήτημα. Πρέπει ο πολιτικός κόσμος της χώρας, δηλαδή τα κόμματα, οι θεσμικοί φορείς, και οι πολίτες να κρίνουν και να «τιμωρήσουν» ενδεχομένως κάποιον για την παραβίαση του ύψιστου κανόνα κοινωνικής και πολιτικής συνύπαρξης.
Από τα ίδια τα κόμματα αυτός ο έλεγχος δεν υφίσταται, καθότι η ιδιοτελής τους προσδοκία είναι η βελτίωση της βουλευτικής τους δύναμης μέσω των εκλογών. Το ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα, ζητά εκλογές από την επαύριο των εκλογών! Τα ΜΜΕ, από την άλλη, εφαρμόζουν την ίδια τακτική, νομιμοποιώντας τις εκλογές στη συνείδηση του κόσμου αναφερόμενα καθημερινά σε αυτές, χωρίς να ενημερώνουν για την αντισυνταγματικότητά τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τη μεταπολίτευση και μετά, από τις 12 εκλογικές διαδικασίες που έχουν πραγματοποιηθεί, μόνο οι 3 δεν έχουν γίνει με πρόωρες εκλογές (ποσοστό 25%)!
Ο έλεγχος λοιπόν μένει να γίνει από τον λαό.

Σε αυτό το σημείο δεν θα επεκταθώ, ούτε θα αναλύσω επί του παρόντος τους λόγους που καθιστούν τον λαό ανίκανο ή αδιάφορο για έναν τέτοιο έλεγχο. Εδώ θα ήθελα να καταθέσω εν συντομία ένα προσωπικό κομμάτι: τις σκέψεις που πέρασαν από το μυαλό μου ως προς το ζήτημα της συμμετοχής μου σε αυτές τις εκλογές.
Πάντα πίστευα, και πρέσβευα ανοιχτά, ότι πρέπει να συμμετέχουμε στα κοινά, και εν τέλει να ψηφίζουμε στις εκλογές, διότι η συμμετοχή στο πολιτικό σύστημα είναι αυτή που μας καθιστά πολίτες (φυσικά δεν ταυτίζεται ο πολίτης με τον ψηφοφόρο, αλλά ας μην επεκταθώ). Με ένταση και με πάθος προσπαθούσα να πείσω όσους απείχαν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ψηφίζουν. Και ξαφνικά, το ηθικό δίλλημα τίθεται μπροστά μου: αν συμμετάσχεις σε μια παράνομη διαδικασία, δεν την νομιμοποιείς με την παρουσία σου; Αφού κανένα κόμμα δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων καταγγέλοντάς τες και απέχοντας απ’ αυτές, δεν οφείλεις να το κάνεις εσύ, ο λαός που, σε τελική ανάλυση, ελέγχει και νομιμοποιεί; Και άλλα τέτοια. Δυσφορία με έπιανε καθώς διαπίστωνα ότι το λογικό και πολιτικό οικοδόμημα που είχα χτίσει μπορούσε να καταρρεύσει με μια κίνηση.
Και αφού σκεφτόμουν όλα αυτά, η άλλη οπτική των πραγμάτων ήρθε να με επισκεφτεί. Και να μην ψηφίσεις, μου είπε, πάλι θα στηθεί το μετεκλογικό σκηνικό έτσι όπως το γνωρίζουμε. Όση αποχή και να υπάρξει, η εξουσία θα στελεχωθεί έτσι όπως επιθυμεί, χωρίς να ενοχληθεί από την απουσία σου. Ίσως, η μόνη λύση να ήταν, όχι η αποχή αλλά το σαμποτάζ: κινήσεις διαμαρτυρίας έξω από τα εκλογικά κέντρα, παρεμπόδιση των εκλογών όπου και όπως μπορεί να γίνει, και γιαούρτωμα στους «αιρετούς». Κάτι τέτοιο θα είχε και έντονη απήχηση στο εξωτερικό –για φανταστείτε τα πλάνα με τις συλλήψεις πολιτών έξω από τα εκλογικά κέντρα. Όμως δεν υπάρχει ο κόσμος που θα το κάνει. Λόγω αποχαύνωσης, λόγω αδράνειας, λόγω συνενοχής…
Το πιο καταλυτικό επιχείρημα που μου έθεσε ο εαυτός μου ήταν το εξής: αν δεν συμμετείχες σε κάθε εκλογική διαδικασία που είναι αντισυνταγματική, προφανώς είναι ελάχιστες οι φορές που θα ψήφιζες! Κι έτσι αποφάσισα να ψηφίσω.
Δεν με εκφράζει κάποιο κόμμα, ούτε με ελκύει η "ψήφος χαβαλέ". Αυτός είναι και ο λόγος που παλιότερα είχα προτείνει το "Λευκό". Όμως σε αυτή την εκλογική συγκυρία, ούτως ή άλλως οι εκλογές καθαυτές με φέρνουν σε τεράστια ηθικά και δεοντολογικά διλλήματα. Έτσι, διάλεξα να ψηφίσω ένα κόμμα που δεν με αντιπροσωπεύει και πολύ, αλλά έχει μπει στο στόχαστρο όλων των άλλων πολιτικών δυνάμεων, και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, εδώ και αρκετούς μήνες. Ένα κόμμα που βάλλεται όχι μόνο από τους εξωκομματικούς του αντιπάλους αλλά, κυρίως, από τα ίδια του τα στελέχη, εκείνους τους «συνοδοιπόρους» που οραματίζονται με κάθε τρόπο την εξουσία παρά την υπεράσπιση του πολίτη ή των ιδεών τους. Επιλέγω να στηρίξω τις κινήσεις και τις επιλογές των νέων που βάλλονται από παντού, αφού δεν μπορώ να κάνω κάτι καλύτερο τώρα. Και βλέπουμε.

—————————————————
Μπορείτε να διαβάστε τα αποσπάσματα του νέου μου βιβλίου, Ταξίδι στη Σαμοθράκη, ένα πολιτικό ημερολόγιο, που αναφέρονται στην αντισυνταγματικότητα των εκλογών του 2007 στους παρακάτω συνδέσμους. Μιας και, δυστυχώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται…
– Για τις εκλογές του 2007 και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών προκειμένου να μην κατατεθεί το πόρισμα Ζορμπά, δείτε εδώ.
– Για το τι προβλέπει το Σύνταγμα επακριβώς, δείτε εδώ.
– Για την απόφαση του ΑΕΔ, δείτε εδώ.