02.02.2009
Γιατί οι εξεγερμένοι του Δεκέμβρη δεν διαμαρτύρονται και για την επίθεση εναντίον αστυνομικού; Δύο μέτρα και δύο σταθμά;

«Γιατί δεν διαμαρτύρεστε και για τον αστυνομικό;»

«Γιατί δεν κάνατε καλέσματα διαμαρτυρίας και για τον αστυνομικό;», είπε κάποιος και, εν συνεχεία, παπαγαλίσαν όλοι στα τηλεοπτικά παράθυρα προς τους εξεγερθέντες όταν χτυπήθηκε ο αστυνομικός των ΜΑΤ από καλάσνικοφ στα Εξάρχεια. Το «σήμα» είχε δοθεί: εφαρμόζετε δύο μέτρα και δύο σταθμά, δεν είστε κατά της βίας «απ’ όπου κι αν προέρχεται», είστε κατά του νόμου και της τάξης! Και, φυσικά, κανείς δεν απηύθυνε την αντίστοιχη ερώτηση προς τους αστυνομικούς που συγκεντρώθηκαν έξω από το νοσοκομείο…

Η ερώτηση αυτή τέθηκε σε μια πολύ καλή βάση: λογικά σκεπτόμενος ο κάθε τηλεθεατής οδηγείται στο συμπέρασμα που «πρέπει»: ότι οι εξεγερμένοι απλώς «τσαμπουκαλεύονται με τους μπάτσους», δεν έχουν αξίες, δεν τους νοιάζει η ανθρώπινη ζωή, η δημοκρατία! Και τέθηκε σε καλή βάση διότι στηρίζεται σε μια βασική αλήθεια: η ένοπλη βία εναντίον των ΜΑΤ δεν ξεσηκώνει κύματα διαμαρτυρίας αλλά βαθιάς ανησυχίας. Ίσως και ικανοποίησης ­­­− «οφθαλμών αντί οφθαλμού». Πάντως, ποτέ ο κόσμος δεν εξέφρασε έντονη διαμαρτυρία όταν χτυπήθηκε κάποιος εκπρόσωπος του κράτους (αστυνομικός, θεσμικός φορέας, κ.λπ.) ενώ, αντιθέτως, όταν έχει δολοφονηθεί πολίτης η διαμαρτυρία είναι διάχυτη και στοχεύει το σύστημα εξουσίας γενικώς.

Αυτή είναι πράγματι μια αλήθεια∙ που χωρίς το άλλο της μισό δεν καταλήγει παρά στη διαιώνιση του ψεύδους και της συκοφάντησης. Ας τη δούμε ολόκληρη. Το άλλο μισό αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι φορείς εξουσίας εκλαμβάνουν και αντιδρούν στην όποια βία. «Μεμονωμένο περιστατικό» αποκαλείται κάθε φορά η δολοφονία πολίτη από τις δυνάμεις καταστολής. Και σε αυτά τα… μεμονωμένα περιστατικά οι αρχές δεν στέλνουν π.χ. τους ψυχολόγους της αστυνομίας να συμπαρασταθούν στους συγγενείς των θυμάτων, όπως σπεύδουν να κάνουν στις «αντίθετες» περιπτώσεις. Τους αντιμετωπίζουν ως αντίπαλους, αυτό είναι ξεκάθαρο. Από την άλλη, όταν κάποιος-οι βάλλουν εναντίον αστυνομικού (πολιτικού, επιχειρηματία κ.λπ.), αυτομάτως πρόκειται για τρομοκρατική επίθεση. Και όταν λέω αυτομάτως κυριολεκτώ: πριν καλά-καλά γίνει το συμβάν, όλοι ξέρουν ότι πρόκειται για τρομοκρατική ομάδα. Όλως περιέργως και για ποια… Εκεί δεν υπάρχουν «μεμονωμένα περιστατικά»;

Μέχρι εδώ «καλά». Δηλαδή, φαίνεται πως και οι μεν και οι δε εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ίσως μερικές λεπτές παράμετροι ακόμη διαφωτίσουν τη συζήτησή.

Μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου από αστυνομικό και το ξεσήκωμα των πολιτών που έβλεπαν ότι θα μπορούσε ο καθένας μας να είναι στη θέση του, η κρατική εξουσία και η σύμμαχή της εξουσία της μαζικής ενημέρωσης επιδόθηκαν σε ένα καλοστημένο μα γνωστό πια παιχνίδι παραπληροφόρησης και συκοφάντησης: την επιλεκτική αποσιώπηση των γεγονότων ώστε να ταυτιστεί η δίκαιη αγανάκτηση με τη συχνά καθοδηγούμενη λεηλασία και το πλιάτσικο. Οι «αντιεξουσιαστές, αναρχικοί κουκουλοφόροι» απειλούν την κοινωνική ειρήνη και τάξη! Και μετά ζήτησαν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων: «αποκηρύσσεις τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται;».

Μέσα σε αυτή την αναταραχή, κάποιοι στόχευσαν μία διμοιρία ΜΑΤ με καλάσνικοφ στο Γουδή, μέσα από την πανεπιστημιούπολη, όπως είπαν. Το παράξενο είναι ότι ακριβώς εκείνες τις μέρες φούντωνε, για μια ακόμη φορά, η κουβέντα για το άσυλο. Και λίγες μέρες μετά άγνωστοι έβαλλαν κατά αστυνομικών στα Εξάρχεια, με αποτέλεσμα ο αστυνομικός των ΜΑΤ Αδαμάντιος Ματζούνης να μεταφερθεί σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο όπου και χειρουργήθηκε. Και την επομένη της επίθεσης, όλοι οι τηλεαναλυτές γνώριζαν ότι επρόκειτο για αδίστακτη και ικανότατη(!) «τρομοκρατική ομάδα του αντιεξουσιαστικού χώρου». Και οι έλεγχοι σε γνωστούς αντιεξουσιαστές μπορούσαν τώρα να γίνουν χωρίς κανένα πρόβλημα.

Αλήθεια, γιατί κανείς δεν αναρωτήθηκε μήπως ήταν και αυτή η επίθεση στα ΜΑΤ μεμονωμένο περιστατικό ή έστω μια εγκληματική αντίδραση μιας ομάδας ηλιθίων, ή ακόμα και μια πράξη προσωπικής αντεκδίκησης; Γιατί όταν βάλλεται το κράτος και οι μηχανισμοί του πρόκειται για οργανωμένη τρομοκρατία, ενώ όταν βάλλονται οι πολίτες του ίδιου κράτους πρόκειται για ένα ατυχές συμβάν; Γιατί η δολοφονική επίθεση κατά της συνδικαλίστριας Κούνεβα δεν αντιμετωπίστηκε ως τρομοκρατική δράση, για παράδειγμα, αλλά τείνει να της αποδοθεί εντέχνως χαρακτήρας ερωτικού σκανδάλου(!) παρόλα τα αντίθετα στοιχεία; Και γιατί ορισμένοι από εμάς ξέραμε με βεβαιότητα από την πρώτη μέρα που έγινε η επίθεση εναντίον της ότι θα προβληθεί ως τέτοια (ήδη τα ΜΜΕ μιλούν για την προσωπική-ερωτική της ζωή − εκεί όπου οι εξουσίες συμπλέουν);

Η αλήθεια είναι ότι μέσα σε όλο αυτό το κλίμα που έχει καλλιεργηθεί θα ήταν αδύνατον να νιώσει κανείς την ίδια συμπάθεια και αλληλεγγύη για τα δύο θύματα, τον Αλέξη Γρηγορόπουλο και τον Αδαμάντιο Ματζούνη, απ’ όποια μεριά κι αν το έβλεπε. Η πόλωση είναι βασικό χαρακτηριστικό ενός συστήματος που επιλέγει τη βία και την αυθαιρεσία∙ αυτές εξυπηρετούνται μέσα από τους πολίτες που «επιλέγουν» την αντιπαράθεση αντί για την κατανόηση. Κι έτσι αποσιωπάται η μεγαλύτερη ίσως αλήθεια: ότι και οι δύο νεαροί είναι θύματα του ίδιου πολιτικού συστήματος, της ίδιας βίας και αυθαιρεσίας. Ο ίδιος μηχανισμός τους τραυμάτισε (θανάσιμα ή μη). Ο ίδιος μηχανισμός που έβαλε τους πολίτες, τους διαδηλωτές, τους αστυνομικούς, τους τηλεθεατές, να επιλέξουν: τον Αλέξη ή τον Αδαμάντιο! Κι έτσι, ούτε οι αστυνομικοί διαμαρτυρήθηκαν για τη δολοφονία του Αλέξη, ούτε οι εξεγερθέντες για του Αδαμάντιου. Και η αναγεννημένη τρομοκρατία θα βάλει τώρα τα πράγματα σε τάξη: φόβος και καταστολή με πλήρη νομιμοποίηση.

Μ’ αυτά και με κείνα, μου έρχεται στο μυαλό μια «παλιά» ιστορία: το 1974 ήρθε στην Ελλάδα ο Καραμανλής και… αποκατέστησε τη Δημοκρατία! Χωρίς διάθεση απόδοσης ευθυνών, χωρίς ξεκαθάρισμα. Τότε, το κλίμα στη χώρα μας είχε αντιστραφεί: ο αντικομμουνισμός είχε δώσει τη θέση του στην εγρήγορση και τη μαχητικότητα και ο κόσμος έβγαινε στους δρόμους δυναμικά. Επικίνδυνα πράγματα. Και η λύση εύκολη: η τρομοκρατική οργάνωση 17Ν ανέλαβε να αποδώσει δικαιοσύνη. Κατά ένα περίεργο τρόπο, μάλιστα, μια απ’ τις πρώτες κινήσεις της ήταν η δολοφονία βασανιστή της χούντας. Έτσι, για να έχουμε και λαϊκό έρεισμα!